-
1 insero
I īn-sero, sēvī, situm, ere1) сеять (i. frumentum Col); сажать ( insita arbor Col)2) прививать ( pirum bonam in pirum silvaticam Vr); делать прививку ( ex arbore in arborem Vr)3) сочетать, связывать (aliquid alicui rei, corpora animis C); принимать в качестве члена рода (in Calatinos Atilios i. C)4) насаждать, внушать, прививать, воспитывать, внедрять (novas opiniones C; vitia alicui H)naturā insitus C — врождённыйII īn-sero, seruī, sertum, ere1)а) всовывать, вдевать, продевать ( collum in laqueum C); вкладывать ( cibum alicui in ōs C); вделывать, вставлять ( sĕram posti O)subtemen i. O, Sen — продевать уток ( в основу посредством челнока)б) просовывать (manus vinculo Pt)2) вонзать ( telum L); вперять, устремлять ( oculos in aliquid O и alicui rei VM)3)а) прививать (arbores gemmis inserantur Hier; surculus insertus Col); вводить, включать (jocos historiae O; aliquem numero civium Su); вставлять, вделывать ( gemmas soleis QC)falces insertae longuriis Cs — серпы, насаженные на длинные шестыб) приобщать, сопричислять ( aliquem vatibus H)stellis i. H — поместить среди звёзд, т. е. даровать бессмертиеi. aliquem vitae St — сохранить кому-л. жизньi. nomen famae T — прославить имя4) вмешивать, впутывать ( deos minimis rebus L)i. se — вмешиваться (i. se bellis O) -
2 subtraho
1) вытаскивать, извлекать снизу ( aliquid alicui rei)2) (тайно) уносить ( impedimenta clandestinā fugā Hirt); удалятьaggerem cuniculis s. Cs — сносить насыпи посредством подкопов (под них)3) уводить ( hastatos ex acie L)4) отводить прочь ( oculos T)5) отнимать ( cibum alicui C)6) вырывать, освобождать, спасать ( aliquem irae alicujus T)7) ( чаще se s. и subtrăhi) уклоняться, освобождаться, избегать, ускользать ( se labori bellique viaeque O)se s. ab omni parte rei publicae C — отказаться от всякого участия в государственных делах8) обходить молчанием, не упоминать, опускать (nomen alicujus T; aliquem QC) -
3 projicio
prōjicio, jēcī, jectum, ere [ pro + jacio ]1) бросать (cibum alicui H; praedam fluvio V); швырять (non donare, sed p. Sen); (нечаянно) ронять (phialam in pavimentum Pt)se p. — бросаться (ad pedes alicujus Cs; ex navi Cs)2) выбрасывать вперёд, т. е. держать впереди, протягивать, вытягивать вперёд (clipeum prae se p. L; brachium prōjectum C); брать наперевес или выставлять вперёд ( hastam Nep)med.-pass. projĭci — выдаваться вперёд, выступать, торчать ( tectum projicitur C)3) выбрасывать, прогонять ( aliquem foras C); изгонять, ссылать ( aliquem in insulam T)4) отбрасывать, бросать на землю ( sarcīnas Cs); бросать прочь, складывать ( arma Cs)5) бросать, оставлять ( aliquem insepultum L); ввергать ( aliquem in pericula V); подкидывать (projecti fratres, sc. Romulus et Remus Man); сбрасывать, скидывать ( projectis vestimentis Pt)6) отказываться, отрекаться, откинуть (pudorem O; spem salutis PJ)p. animam V — лишить себя жизни7) пренебрегать, оставлять без внимания ( omnia Cs)p. auctoritatem alicujus T — ни во что не ставить кого-л.se in fletus p. L — унизиться до рыданий, зарыдать8) проливать ( lacrimas bAl)9) произносить ( verba Sen)10) откладывать, отсрочиватьp. aliquem T — отложить чьё-л. дело. — см. тж. projectus -
4 subduco
sub-dūco, dūxī, ductum, ere1) извлекать (из-под), вынимать, украдкой брать (ensem capiti V; lapides ex turri Cs)ne collapsa ruant subductis tecta columnis J — чтобы не обрушилось здание, когда окажутся выдернутыми (его) устои2) вытаскивать, вытягивать на сушу (navem Pl, Cs, L)3) забирать, убирать, отнимать, лишать (cibum alicui C; morte subductus CJ); похищать (aliquem furto L, CTh; ignem aetheriā domo = caelo H; subducta vestimenta alicujus Pt)4) ограждать (aliquem periculo VP; aliquid ventis PJ); скрывать, утаивать ( aliquem oculis alicujus QC); избавлять, спасать ( aliquem manibus alicujus V)s. ab ictu corpus Pt — увёртываться от ударовse s. или med.-pass. subduci — тайком уйти, удалиться (ex acie QC; a colloquio Pt) или ускользнуть, избавиться ( a vulnere O)hic fons nascitur simulque subducitur PJ — здесь зарождается источник и тут же пропадает (уходит в землю)colles se s. incipiunt V — холмы начинают понижаться (мало-помалу переходят в равнину)s. vela bAl — убирать паруса5) незаметно уводить, отводить (milites in primam aciem Sl; cohortes e dextro cornu L)6) мед. очищать (alvum CC, AG)7) (при)поднимать, вздёргивать (tunĭcam H, O; supercilia H etc.)8) подсчитывать ( summam C)s. rationem C (calculos C; ratiunculam Pl) — подводить итогbene subductā ratione Ter, C — хорошо обдумав, точно рассчитав -
5 adhibeo
ad-hibeo, buī, bitum, ēre [ habeo ]1) прилагать, прикладывать, класть ( medicamina vulneri T)manus vectigalibus a. C — присваивать себе государственные доходы2) обнимать, обхватыватьa. manūs genibus O — обхватить руками колени3) надевать ( frenos alicui C)a. vincula captis O — надеть цепи на пленных4) прибавлять, присоединять (aliquid alicui rei или ad aliquid C etc.)5) прилагать (curam, diligentiam in omnem rem C)a. animum и animos ad aliquid C — обратить внимание на что-л.animos adhibete V, O — заметьте, примите во вниманиеa. memoriam rei Nep — помнить что-л.6)а) употреблять (vestem ad ornatum C; potionem, cibum C); применять, проявлять (saevitiam in aliquem, severitatem in aliquo, officium erga aliquem, reverentiam adversus aliquem C)ut occultando facinori nox adhiberetur T — чтобы преступление могло быть совершено под покровом ночиalicui rei vim a. H — применить к чему-л. силу (насилие), но тж. силой проводить в жизнь (non modo licentiam alicui rei permittere, sed vim a. T)nullum dolum malum consilio a. Pt — не замышлять ничего дурногоrebus modum et ordinem a. C — вносить в дела умеренность и порядокб) пускать в ход (remedia morbis C; aegro medicinam C)8) призывать (testem aliquem in auxilium Just; aliquem ad и in consilium Cs, C); привлекать (aliquem ad deliberationem C, Cs); приглашать (aliquem ad convivium C или convivio L)9) доставлять (voluptates, consolationem alicui C); оказывать ( alicui honores C); приносить ( odores ad deos C); добавлять ( nasturcium ad panem C)10) обращаться, поступать (aliquem liberaliter, severius a. C)se a. C — проявлять (вести) себя -
6 exhibeo
ex-hibeo, buī, bitum, ēre [ habeo ]1) выдавать, передавать (servos C; alicui omnia integra C); выставлять ( testem QC)2) издавать ( sonos ore gemente O)3) задавать, устраивать (cenam, convivium Lampr)vias tutas e. O — сделать дороги безопасными4) показывать, предъявлять (librarium legum C; testium nomina Dig); представлять, приводить (debitorem alicujus in judicium Dig); являть, оказывать, выказывать, обнаруживать (humanitatem, liberalitatem et justitiam PJ); показывать ( se adorandum alicui Su)Pallăda e. O — предстать как Палладаe. faciem parentis PM — лицом быть похожим на отцаe. linguam paternam O — подражать речи отца (говорить как отец)5) излагать, представлять ( alicui philosophiam C)6) осуществлять, практиковать ( imperium Pl)e. fidem O — осуществляться, исполняться, ноe. fidem alicui Col — быть верным кому-л.7) доставлять (cibum, potum, tectum Dig)8) ставить на сцене, инсценировать ( comoediam Su); выводить на арену ( gladiatoria munera Su)9) причинять, доставлять (alicui molestiam Pl, C; curam Tib; negotia Pl, C etc.)10) поддерживать, содержать (aliquem alimentis Just; parentes Dig)misere vitam e. Just — жить в бедности -
7 objicio
jēcī, jectum, ere [ ob + jacio ]1) бросать вперёд, устремлять (pedĭtes hosti QC; se telis hostium C); выставлять вперёд, держать перед собой, протягивать ( scutum L)2) бросать ( cibum canibus PM); обрекать (captīvos bestiis Sl; aliquem morti C)3) захлопывать (fores L; portam V)4) прокладывать впереди ( fossam L)5) приставлять (manum ad ōs C, QC); подносить ( vinum naribus Pl)6) противопоставлять, ставить или использовать в качестве преграды ( Alpes Germanorum gentibus L)viatori moram o. Ap — заставить путника остановиться7) набрасывать, расстилать (в целях сокрытия) (nubem oculis O; noctem peccatis H; caliginem mentibus Sen)8) подвергать ( se periculis VF)9) выдавать ( praedam hosti QC)10) возражать, выдвигать (в качестве возражения) ( aliquid adversario C)11) причинять, внушать, нагонять ( animo terrorem L); вселять ( alicui spem L)alicui errorem o. C — обманывать (морочить) кого-л.12) давать, доставлять (animo delenimentum L); ниспосылать ( sortem alicui H)13)а) упрекать, укорять, винить (alicui aliquid или de aliquā re, de aliquo, реже aliquid in aliquem C etc.)o. ut probrum alicui, quod... C — вменить кому-л. в позорную вину то, что..б)objecta, orum O — упрёки -
8 offundo
of-fūndo, fūdī, fūsum, ere1) лить, сыпать (перед кем-л. или чём-л.) (alicui, alicui rei)o. cibum avibus Pl — засыпать корму птицам2) med.-pass. offundi падать, растянуться ( asinus offunditur Ap)3) разливать, распространятьo. ruborem alicui Ap (v. l.) — вогнать кого-л. в краску, заставить кого-л. покраснетьo. terrorem L — нагнать страхуo. errorem C — ввести в заблуждение4) застилать, расстилать ( velut nebula nobis ob oculos offusa Ap)o. noctem alicui rei C — затемнять (затуманивать) что-л.5) покрывать -
9 curo
cūro, āvī, ātum, āre [ cura ]1) заботиться, иметь попечение, печься, интересоваться, не оставлять без внимания (negotia aliena C; preces alicujus H; injurias sociorum Sl; rebus publicis Pl — dat.)nihil omnino c. C — быть ко всему равнодушнымse remque publicam c. Sl — соблюдать интересы как свои, так и государственныеliberos educandos c. C — заботиться о воспитании детейcura, ut valeas (в письмах) C — будь здоровc. aliquid faciendum Cs — приказать сделать что-л.c. alicui aliquid C etc. — добыть (достать, устроить) кому-л. что-л.; (в fut. иногда в смысле угрозы)2) ухаживать, холить (corpus Lcr etc.; cutem H; parentem suum Pl); обслуживать ( dominum Pl); угощать ( amicos suos Pl); очищать, подчищать ( vitem falce PM)3)а) лечить, исцелять (vulnus L; morbum CC)medice, cura te ipsum погов. Vlg — врачу, исцелися сам4) уважать, почитать (aliquem PJ etc.)5) приготовлять (cibum Vr; cenam Pl)6) обряжать, хоронить (cadaver Su; corpus exanimum QC)7) приобретать, покупать ( aliquid alicui C)8) уплачивать, вносить (alicui curanda sunt HS decies centena milia C = сто тысяч сестерциев)9)а) распоряжаться ( aliquam rem)c. cenae mandata Pt — хлопотать насчёт заказанного ужинаб) руководить ( bellum L); управлять ( res Romae L); командовать ( legiones T)10) совершать (sacra L, C); чтить священными обрядами ( prodigia L) -
10 mando
I āvī, ātum, āre [ manus + do ]1) вручать, передавать (alicui aliquicl Pl, Cs etc.); вверять, доверять (alicui consulatum Sl, imperia C); поручать (alicui, ut faciat aliquid C, Cs etc.)m. corpus humo V — предать тело землеm. immortalitati C — увековечитьm. hordea sulcis V — бросать ячменные семена в борозды (сеять ячмень)m. aliquem vinculis C — надеть на кого-л. оковыfruges vetustati m. C — заготовлять плоды впрокm. se fugae Cs — обратиться в бегствоm. aliquid memoriae C (animo Sen; menti C) — запомнить (заучить) что-л.m. aliquid litteris C — письменно изложить что-л.m. aliquid ad aliquem Lcn — велеть сказать кому-л. что-л.2) заказывать ( vasa C)II mando, mandī, mānsum, ereomnia minima m. C — мелко разжевать что-л.2)а) кусать, грызть (lora L; frena spumantia V)m. cruentam humum V — умереть на поле сражения, пасть в боюб) растерзывать ( pecus V)III mando, ōnis m. [ mando II ]обжора, лакомка LM -
11 suggero
sug-gero, gessī, gestum, ere1) наносить, нагромождать ( humum Prp)2) подносить, подкладывать, подбрасыватьinvidiae flammam s. L — разжигать ненависть3) воздвигать, строить ( theatra celsis columnis Sil)4) приносить, давать ( tela alicui V); доставлять, давать ( tellus alimenta suggĕrit O)cibum animalibus s. T — кормить животныхsumptum alicui rei s. Ter — покрывать расходы на что-л.alicui ludum s. C — сыграть с кем-л. шутку5) внушать, советовать ( questūs QC)aliquo suggerente AV — по чьему-л. внушению (наущению)6) добавлять, вставлять ( verba quae desunt C); присоединять ( ratiunculas sententiae C)Bruto statim Horatium Pulvillum s. L — ставить Горация Пульвилла (хронологически) непосредственно за Брутом -
12 conficio
cōn-ficio, fēcī, fectum, ere [ facio ]1) делать, вырабатывать, изготовлять (anulum, soccos sua manu C; aliquid sibi suis manibus Ap; chartam Vop)2) совершать (facinus C; caedem Nep)sacra per mulieres confīci soient C — религиозные обряды (в честь Цереры) исполняются обычно женщинами3)а) заканчивать, завершать ( annuum munus C)si quid paras, celerius confice Pt — если ты что-л. затеваешь, кончай поскорее4) совершать, проделывать, пройти (longam viam C, Su; tertiam partem itineris Nep)5)а) прожить ( cursum vitae C)6) приобретать, наживать ( permagnam ex aliquā re pecuniam C); стяжать ( bene loquendi famam C)7) составлять, набирать, мобилизовать (exercitum C; legiones ex novo delectu Cs)8) причинять, доставлять ( aliquid mali alicui Ter); вызывать ( motus animorum C)9) устраивать (ludos C; nuptias Ter)c. pacem alicujus Ter — заключать мир (примиряться) с кем-л.c. alicui eas centurias C — обеспечить кому-л. (на выборах) голоса этих центурий10) составлять, сочинять, писать (tabulae litteris Graecis confectae Cs; c. orationes Nep)11) улаживать, сговариваться ( cum aliquo ae aliqua re C)12) делать, настраивать (animum alicujus misericordem, auditorem benevolum c. C)13) pass. (о небесных телах) заходить, садиться14) измельчать, дробить, напр. колоть ( ligna ad fornacem Cato), разжёвывать (escas C; cibum L), ( о жвачных) пережёвывать ( boves in conficiendo cibo lenti Col)15) поедать, пожирать (prandium Pl; maximam vim serpentium Nep — об ибисах); перен. проедать, растрачивать ( patrimonium C)16) истреблять, уничтожать (nihil est manu factum, quod non conficiat vetustas C; conficiunt ignes silvas Lcr)17) умерщвлять, убивать (leones Sen; feras Su; aliquem sică C)перен. усваивать ( lectio multa iteratione mollīta et velut confecta Q)19) истощать, изнурять (quum corporis morbo, tum animi dolore confectus C; macie confectus lupus Ph)confectus senectute C, aevo V или aetate Cs, Sl, Ctl — удручённый старостью, дряхлыйmaerore se c. C — терзаться скорбью20) покорять, подавлять, порабощать (provinciam L; Britanniam C)21) futuo ( confĭci ab aliquo Su)22) делать вывод, (умо)заключать ( ex testimoniis alicujus C)ex quo conficitur, ut... C — из чего следует, что.. -
13 exhibere
1) представлять: exhibitio, предъявление, показание (1. 22 D. 50, 16. 1. 246 eod. "exhibet, qui praestat eius, de quo agitur, praesentiam"), особенно в actio ad exhibendum (tit. D. 10, 4. C. 3, 42) обозн.: выдавать, предъявлять предмет спора, поверка в подлинности и тождестве предметов, осмотр вещи (1. 2 D. cit.: 1. 9 § 5 eod.: cf. § 3 J. 4, 17);cp. список мест, в которых говорится о аctio acl exh. y Wlassak, Edikt. p. 127;
2) выдавать, возвращать;actio ad exh. считается приготовительным средством защиты, затем следует обыкновенно главный иск (1. 1 3. § 3 seq. D. cit.); (1. 6 eod. 1. 7 § 2 eod.).
actio ad exhib. применяется особенно а) когда дело касается возврата вещи, находящегося случайным образом во владении другого лица (1. 5 § 2 seq. 1. 9 § 1 eod.), или когда кто-либо незаконно завладел вещью (1. 7 § 1 D. 13, 1. 1. 1 § б D. 43, 16);
3) в interdictum de tabulis exhibendis обознач.: представление, показание подлинного завещания: exhbitio, представление (1. 2 § 7. 8 D. 29, 3. tit. D. 43, 5. 1. 3 § 8 eod.); вооб. exhibere и edere s. 1. a обознач.: представлять письменные доказательства, документы, счета: exh. instrumenta, cautiones (1. 10 D. 12, 3. 1. 52 pr. D. 19, 1. 1. 82 D. 35. 1. 1. 2 § 1 D. 49, 14), rationes (1. 1 § 3 D. 27, 3. 1. 50 D. 35, 2. 1. 41 § 17 D. 40, 5). 4) по отношению к interdictum de homine libero exhibendo обознач: освободить кого из-под своей власти (tit. D. 43, 29. - 1. 3 § 8 cit.);b) когда дело о вознаграждении за вред и убытки возбуждается протиив того, кто dolo fecit, quo minus possideret (1. 9. 14 D. h. t. 1. 11 § 2 D. 12. 1. 1. 1 § 2 D. 47, 3).
interdictum de liberis exhibendis и de uxore exhibenda (1. 1. 2. D. 43, 30);
5) привлечь кого к делу на суд: exhibitio, явка к суду (1. 17 D. 2, 4. 1. 4 D. 2,6. 1. 4 D. 2, 8. 1. 1 pr. D. 2, 9. 1. 28 § 2 D. 12, 2. 1. 45 § 3 D. 17. 1. 1. 1 § 2 D. 26, 7. 1. 2 § 2. 1. 4 D. 48, 3);exhibitio liberorum (1. 3 § 1 eod.).
6) обозначать, определять;exhibitio testium (l. 20 C. 9, 1).
7) оказывать, exh. diligentiam. negligentiam (1. 10 pr. D. 16, 2. 1. 2 § 1 D. 18, 6. 1. 17 pr. D. 23, 3. 1. 24 § 5 D. 24, 3);testium nomina exh. (1. 39 pr. D. 4, 8. 1. 24 D. 49, 14).
8) исполнять, оказывать, давать, exh. alicui humanitatem (1. 1 § 4 D. 3, 1), reverentiam, honorem (1. 4 § 16 D. 44, 4), operas, ministerium (1. 23 pr. D. 41, 1. 1. 17 pr. D. 50, 1), cibum, potum, tectum (1. 1 § 4 D. 50, 4);fidem (1. 1 § 2 D. 19, 5. 1. 8 D. 26, 1).
operam exh. alicui (1. 1 § 18 D. 14, 1);
exh. patrocinium (1. 2 C. 2, 9), partes suas, iurisdictionis suae partes (1. 6 C. 3, 29. 1. 4 C. 5, 53. 1. 1 C. 11, 37);
exh. actiones = cedere (1. 57 D. 30. 1. 35 § 1 D. 18, 1);
exhibitio (publici) cursus, управление публичною почтою (1. 4 C. 1, 3. 1. 14 C. 12, 51);
9) содержать кого, кормить = alere;exhibitio educationis, покрытие издержек на воспитание (1. 2 C. 5, 50).
exhibitio, содержание, пропитание (l. 1 § 2 D. 1, 12. 1. 34 D. 3, 5. 1. 5 pr. § 1. 3-7 D. 25, 3. § 15 eod. 1. 3 § 3 D. 27, 2. 1. 10 § 2 D. 34, 1. 1. 26 § 2 D. 36, 2. 1. 17 pr. D. 44, 4);
onus exhibendae uxoris (1. 60 § 3 D. 17, 1. 1. 42 § 2 D. 24, 3);
exh. familiam (1. 10 § 7 D. 15, 3);
ad nautas exhib. mutuari (1. 1 § 8 D. 14, 1. 1. 5 pr. D. 22, 2);
ex operis vel artificio suo se exh. (1. 11 § 1 D. 10, 4. 1. 98 D. 29, 2. 1. 18 § 9 D. 33, 7).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > exhibere
-
14 accipio
ac-cipio, cēpī, ceptum, ere [ capio ]1)а) получать (epistulam ab aliquo C; consulatum Eutr)oculisve aut pectore noctem non a. V — не знать ночью ни сна, ни душевного покояб) испытывать, терпеть (injuriam ab aliquo C; cladem L, QC; dolorem C)a. detrimentum Cs — потерпеть ущербa. pecuniam C — принимать деньги ( иногда взятку)aliquid (in) acceptum referre C — записать что-л. на приходaliquid alicui acceptum referre C, facere G, PJ и ferre VM — быть кому-л. должным что-либо, перен. быть кому-л. обязанным чём-л.onera umĕis a. Mela — взвалить на (свои) плечи бремя2) допускать, впускать ( armatos urbe и in arcem L)navis aliquantum aquae accĭpit L — судно немного пропускает водуa. austrum QC — находиться на югеab Appennīno auras a. PJ — быть обращённым в сторону Апеннинa. togam praetextam Lampr — надеть (облачиться в) претексту3) принимать внутрь, т. е. есть или пить (cibum Lampr; herbam in potu Just; medicinam C)4) узнавать, слышать (nuntium, clamorem Sl)quae gerantur, accipies ex illo C — о том, что делается, ты узнаешь от него5) принимать ( aliquem hospitio L)a. aliquem in amicitiam C — установить дружеские отношения с кем-л.a. aliquam in matrimonium Su, aliquam conjugem SenT и a. aliquam Capit — жениться на ком-л.6)а) воспринимать, выслушивать ( aliquid benignis auribus Pl)б) принимать, одобрять ( orationem alicujus C)accipio! Ter, H — согласен!, отлично!7) понимать (recte, aliter atque est Ter, aliquid omen QC, in omen и velut omen L); считать ( verisimilia pro veris L)urbis appellatio Roma accipitur Q — под словом «город» понимается Римa. aliquid in malam partem Sen — воспринять что-л. в дурную сторону (в дурном смысле)8) перенимать, усваивать ( morem a majoribus C)a. vitam alicujus V — усвоить чей-л. образ жизни -
15 deduco
dē-dūco, dūxī, ductum, ere1) сводить, спускать вниз ( milites ex locis superioribus in campum Cs)d. aliquem de rostris C — увести кого-л. с трибуныequites (equitatum) d. in pedes L — спешить конницу4) опускать, зачёсывать вниз ( pectine crines O); поглаживать ( caesariem longae barbae O)5) пригибать ( ramos pondere suo O)talos ad terram d. Pt — ходить на пяткахuxorem domum d. Ter — взять в жёны, жениться7) уводить, отводить (aliquem in carcerem Sl, exercitum ex his regionibus Cs; milites in hiberna L; navem in aliquem portum Pt); повести (classem in proelium Nep); пригонять (boves O; pecora Cs)8) нести, катить ( amnes deducunt undas in mare O); переноситьd. Aeolium carmen ad Italos modos H — перенести эолийскую поэзию в италийские ладыd. aliquem ex possessione L (de fundo C) — изгнать кого-л. из владенияd. coloniam C etc. — основать колониюd. navem (in aquam) или d. navem litore V etc. — спустить корабль на воду9) переселять, поселять ( colonos in omnes colonias totius Italiae C)10) вводить (aliquem in regnum, in possessionem alicujus rei T)d. vela (carbasa) O — распустить (поднять) паруса12) отклонять, отвлекать (aliquem de sententia C; a tristĭtiā C; lunam cursu O или e cursu Tib; a pristĭno victu Nep)d. aliquem a recta via rhH. или de fide C — совратить (сбить) кого-л. с прямого пути13) завлекать, заманивать ( in insidias Just)14) скидывать, вычитать ( aliquid de summā C)d. de capite aliquid C — что-л. вычитать (отчислять) из капиталаd. cibum Ter — сократить питание, поменьше кормить15) лишать, отнимать, удалять (corpore febres, animo curas H)d. alicui aliquid C etc. — лишить кого-л. чего-л.16) выводить, производить (originem, nomen ab aliquo PM, O etc.)17) приводить (d. aliquem ad consulem L; in conspectum Caesaris Cs)d. aquam in fossas PM — провести воду в рвы (каналы)lis ad forum deducta est Ph — дело было передано в судd. aliquem ad fletum C — довести кого-л. до слёзaudi, quo rem deducam H — послушай, к чему я ведуd. aliquem in periculum Cs — подвергнуть кого-л. опасностиrem huc (in eum locum) deduxi, ut... Cs, C — я довёл дело до того, что...in tempora( Augusti) d. opus O — довести повествование до эпохи Августа18) побуждать, склонять (aliquem ad eam sententiam Cs; d. aliquem, ut... L etc.)19) провожать (d. aliquem domum rhH.; ad forum, de domo C; corpus Alexandri in Hammonis templum Just)20) вытягивать, тянутьd. vētus argumentum in tela O — выткать древнюю повесть ( о Палладе)21) изготовлять, сочинять (mille die versūs H; d. carmen O)22) изображать, написать, начертить (litteram mero O; formam alicujus Sen)23) вовлечь, втянуть ( aliquem in bellum Just)deduci — попасть, впасть ( in egestatem Sen) -
16 gustus
ūs и ī m.1) пробование, проба, отведывание ( gustu explorare cibum T); глоток ( gustum ex amphorā proferre Pt)2) закуска M3) вкусовое свойство ( vini PM)4) вкусовое ощущение, вкус CC, Col, AG, Macr etc.5) проба, образчик ( gustum alicui dare Sen) -
17 infulcio
īn-fulcio, fulsī, fulsum, ire1) набивать, впихивать, втискиватьalicui cibum i. Su — насильно кормить кого-л.2) вставлять, вводить ( aliquid epistulae Sen) -
18 mitigo
mītigo, āvī, ātum, āre [ mitis + ago ]1) размягчать, делать мягким, т. е. доводить до зрелости ( fruges C); разваривать ( cibum C); взрыхлять, разрыхлять ( agros C)2) смягчать ( legis acerbitatem C); облегчать, умерять (odium precibus C; dolorem imminutae libertatis C; iram QC, O); успокаивать (aliquem, animum alicujus C); ослаблять ( amaritudinem frugum PM)3) укрощать, приручать ( animal Sen); приучать ( aures elephantorum ad sonum QC) -
19 occupo
I āvī, ātum, āre [ ob + capio ]1) занимать, захватывать (collem, muros O; urbem viribus V); всходить, подниматься (o. currum O)2) заполнять, нагружать ( navem frumento bAfr); покрывать, застраивать ( urbem aedificiis L)iter sexaginta dierum o. Mela — тянуться на расстоянии 60 дней пути ( о Герцинском лесе)3) покрывать (pallor occupat ora, sc. Didonae V)4) захватывать, овладевать (agros C; fama occupat aurem humanam H); завладевать, схватывать, брать в плен ( regem QC); покорять ( aliquem L)5)а) приковывать, занимать, поглощать (animus occupatus aliquā re Hirt); сковывать ( sopor occupat artūs V)morbo occupatus Dig — сражённый болезнью, больнойб) настигать ( mors aliquem occupavit Ter); нападать ( aliquem gladio V)aliquem amplexu o. O — обнимать (обхватывать) кого-л.6) достигать ( portum H); стяжать, обретать ( nomen beati H); доставать, (раз)добывать ( cibum QC)7) спешить исполнить, быстро совершать (facĭnus Just; mortem manu C, Fl)pacem non dare solum, sed etiam o. QC — не только согласиться на мир, но и ухватиться за его возможность8) задерживать, сдерживать, останавливать ( profluvium sanguĭnis QC)solĭtis remediis incipientem causam o. Sen — см. causa 10.9) помещать, вкладывать, ссужать ( pecuniam alicui или apud aliquem C)o. pecuniam fenore C — отдать деньги в рост10) опережать, (пред)упреждать, предвосхищать ( ortum solis QC)diem fati o. погов. QC — кончать самоубийствомo. bellum facere L — первым начать войнуo. gratiam alicujus QC — стараться заручиться чьей-л. благосклонностьюomnia, quae dicturus sum, occupabit Sen — во всём, что бы я ни захотел сказать, он предупредит меняaliquem occupatum interimere C — убить кого л. прежде, чем он успел осуществить свой замыселnum quid vis? occupo H — что тебе? — спрашиваю я первыйII occupo, ōnis m. [ occupo I ]захватчик, похититель, вор, перен. = Mercurius (как бог воров) Pt -
20 remando
I re-mando, (āvī), ātum, āreотсылать ответ, сообщать в ответ, отвечать (alicui Eutr, Eccl)II re-mando, —, —, ere
См. также в других словарях:
servir — Servir, Seruire, Asseruire, Deseruire, Inseruire, Subseruire, Ministrare, Famulari. Servir chez aucun, Colere seruitutem apud aliquem. Servir bien Dieu, Religionem colere. Apres Dieu servi, Sacris muneribus perfunctis, ad vitae munera obeunda… … Thresor de la langue françoyse
NOVITII — servi proprie dicti sunt recentes: Veteratores vero sive Veterani, reliqui. Ulpianus l. 37. ff. de Aedil. Ed. Praecipiunt Aediles ne veterator pro novitio veneat. Item, Quia Venalitiarii seiunt, facile decurri ad Novitiorum emptionem, idcirco… … Hofmann J. Lexicon universale
vie — I. Vie, f. penacut. Vita. Vie vie geminé, c est à dire, marchez marchez, hastez vous, prins de l Italien, Via via. Et en fait de marine, vie signiþfie l adresse {{o=ladresse}} du port et de la barre, disans les mariniers, Boutez en la vie, c est… … Thresor de la langue françoyse
usage — Usage, m. penac. C est ce que le Latin dit Vsus, dont il descend. Usage aussi se prent pour coustume, et selon ce on trouve souvent au coustumier de France ces deux mots Usage, et coustume pour une mesme chose, d autant que coustume n est autre… … Thresor de la langue françoyse
NUTRIX — a nutriendo, infantem quintô die, quousque Obstetricis durabat necessitas, ab hac, lotis manibus, suae curae committendum, olim accipere solebat; quod Athenis assô factum pane. Officium eius erat inter alia, de quibus infra, lac praebere, unde… … Hofmann J. Lexicon universale
PHARISAEI — secta quaedam apud Iudaeos, orta temporibus belli Punici tertii, cuius sectae homines, non modo victu vitaeque institutô a reliquo vulgo secreti erant, sed etiam veste et corporis cultu, quapropter Pharisaei vocantur, quae dictio idem Hebraeis… … Hofmann J. Lexicon universale
VITULA — I. VITULA Dea apud veteres laetitiae Praeses. hanc Piso Victoriam nominari ait; quod postridie Nonas Iulias, rebene gestâ, cum pridie populus a Tuscis in fugam versus esset, unde Populifugia dicta, post victoriam certis sacrificiis vel vitulatio… … Hofmann J. Lexicon universale
prendre — Prendre, Accipere, Acceptare, Capere, Captare, Excipere, Prendere, Prehendere, Comprehendere, Percipere, Sumere, Desumere. Prendre et appliquer à soy, Asciscere. Prendre en sa main quelque chose, Inuolare. Prendre en cachette, Surripere. On n en… … Thresor de la langue françoyse
Bissen — 1. Au guten Bissen verdirbt man sich den Magen zuerst. 2. Auff ein guten bissen schmeckt (gehört) ein guter trunck. – Henisch, 395; Körte, 631; Simrock, 1106; Blum, 176; Bücking, 107. Gesundheit und Wohlstand erfordern es oft. Wer ein Fest gibt,… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Reden — (Verb., s. ⇨ Sprechen). 1. Alles Reden ist verloren, findet man nicht offne Ohren. – Gaal, 1235. 2. Am Reden erkennt man den Menschen, am Geschmack den Wein, am geruch die blumen. – Lehmann, 917, 16. 3. An viel reden kennt man einen Narren. –… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon